SWĘDZENIE ODBYTU

Świąd odbytu to problem, który, niestety, może przytrafić się każdemu. Nasilony świąd odbytu uniemożliwia aktywność zawodową i wpływa w istotny sposób na codzienne życie. Pieczenie i świąd najczęściej ulegają nasileniu w nocy. Wbrew pozorom, świąd nie dotyka tylko osób nie dbających o higienę intymną, pojawia się także z powodu nadmiernej wrażliwości na używane środki chemiczne czy papier toaletowy, niewłaściwej diety, wzmożonej potliwości lub alergii. Ustalenie przyczyny świądu jest bardzo ważne i warunkuje wyleczenie pacjenta.

Najczęściej rozpoznaje się świąd idiopatyczny, czyli taki, którego przyczyna nie jest znana. Świąd idiopatyczny rozpoznawany jest w ponad 50% przypadkach pacjentów ze świądem odbytu. U pacjentów ze świądem idiopatycznym badanie proktologiczne wypada prawidłowo. W pozostałych przypadkach świąd jest wtórnym objawem innych chorób.

 

Do przyczyn wtórnego świądu zalicza się:

• alergię. Najczęściej jest to uczulenie na substancje bezpośrednio stykające się ze skórą tzw. alergia kontaktowa. Takimi substancjami uczulającymi może być proszek do prania, mydło, krem. Alergenami mogą być również pokarmy i leki (np. antybiotyki).
• choroby proktologiczne (choroba hemoroidalna, szczelina, przetoka, wypadanie odbytnicy, niewydolność mięśni zwieraczy); Wysięk i wydzielina zapalna wydostająca się w tych chorobach z kanału odbytu, drażni skórę powodując pieczenie i świąd;

Choroby odbytu i jego okolic, które mogą wywołać świąd, to m.in:

• grzybica odbytu,
• grzybica skóry w okolicach odbytu,
• zakażenie bakteryjne skóry okolic odbytu,
• zakażenie wirusowe okolic odbytu,
• łuszczyca okolic odbytu,
• liszaj,
• wyprysk,
• atopowe zapalenie skóry,
• leukoplakia,
• szczelina odbytu,
• hemoroidy,
• wypadanie odbytnicy,
• ropień,
• przetoka okołoodbytnicza,
• kłykciny kończyste.

Swędzenie odbytu pojawia się także po operacjach proktologicznych – jest to tzw. mokry odbyt. Ciągłe wydzielanie śluzu i ropy z odbytu podrażnia odbyt i skórę wokół niego, a drapanie i pocieranie tych okolic, tylko pogarszają świąd i dyskomfort.

Uporczywe swędzenie odbytu może być także spowodowane wrodzoną nadwrażliwością na używane środki higieniczne, proszek do prania, płyn do płukania czy na papier toaletowy (dotyczy to głównie pachnącego papieru toaletowego – świąd odbytu wywołują substancje zapachowe).

Częstą przyczyną świądu w okolicy odbytu jest nieodpowiednia higiena miejsc intymnych, używanie podrażniających skórę, szorstkich ręczników, a także nadmierne pocenie się.

Swędzenie odbytu a dieta

Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo świądu odbytu to także nieodpowiednie odżywianie. Na swędzenie odbytu w szczególności narażone są osoby, które:

• jedzą dużo czekolady, żółtych serów, cytrusów, pikantnych potraw,
• piją dużo piwa, innych alkoholi, słodzonych, gazowanych napojów, kawy, herbaty lub mleka,
• nie dostarczają organizmowi wystarczającej ilości żelaza, witaminy A i D
• są otyłe

Długotrwała biegunka również może wywołać swędzenie odbytu. Biegunka może być skutkiem np. grypy żołądkowej, zapalenia jelit czy zwykłej niestrawności. Bardzo ważna jest więc zrównoważona dieta, zawierająca odpowiednią ilość błonnika – zarówno zbyt duża, jak i zbyt mała ilość prowadzi do problemów z wydalaniem.

Leczenie świądu odbytu

Po zbadaniu odbytu i odpowiednich badaniach diagnostycznych, lekarz stwierdzi, jaka jest przyczyna świądu i zaleci odpowiednie leczenie.